Door de verandering van het klimaat kunnen er vaker langere periodes van droogte voorkomen. De vraag naar zoet water neemt toe, omdat het steeds warmer wordt, het aantal inwoners groeit en er meer industrie bij komt die voor haar productieproces zoet water nodig heeft. We streven ernaar om meer water vast te houden in natte perioden, zodat we dit in droge perioden kunnen gebruiken. Zo verkleinen we onze afhankelijkheid van het IJsselmeer.
Ook door verzilting is er meer vraag naar zoet water. In de kustgebieden rond Delfzijl en het Lauwersmeer wordt het grondwater door langere periodes van droogte zouter. Met zoet water houden we het zoute water tegen en dringen we het terug. Door onderzoek te doen proberen we te voorspellen hoe de verzilting zich de komende tientallen jaren ontwikkelt, zodat we weten welke maatregelen we moeten nemen en op welke plaatsen. Door aanpassingen aan de zeesluizen proberen we daar het zoetwaterverlies zoveel mogelijk te beperken.
Om ervoor te zorgen dat er voldoende grondwater voor drinkwater en natuur beschikbaar blijft, stimuleren we dat er in de industrie en de landbouw gebruik gemaakt wordt van oppervlaktewater. Omdat de bevolking toeneemt, moeten we ons erop voorbereiden dat er meer vraag komt naar drinkwater. Daarom kijken we hoe we in de toekomst onze grondwatervoorraden hiervoor kunnen inzetten. Dit zijn de zogeheten 'Aanvullende Strategische Voorraden'.
In deze animatiefilm leggen we uit hoe we ons voorbereiden op meer vraag naar drinkwater.
December 2022: Aanwijzen zoekgebieden. In Leek-Roden, Zuidoost Groningen, Veendam en Bellingwolde kan mogelijk in de toekomst drinkwater gewonnen worden.
Eind 2023: Start Plan MER (milieueffectrapport)
2024: Uitvoering Plan MER
Eind 2024: Aanwijzing "Aanvullende Strategische Voorraden" (ASV's)
2024/2025: Vastlegging ASV's in Omgevingsplan, Omgevingsverordening en Regionaal Waterplan.
Aanvullende Strategische Voorraden (ASV's) zijn plekken waar mogelijk in de toekomst grondwater kan worden gewonnen voor de drinkwatervoorziening. De Rijksoverheid heeft alle provincies in Nederland de opdracht gegeven om ASV’s aan te wijzen.
Naast ASV’s zetten drinkwaterbedrijven ook in op andere maatregelen om de drinkwatervoorziening op lange termijn veilig te stellen, zoals alternatieve bronnen en waterbesparing.
Als de groei van waterverbruik niet remt, zijn er in de toekomst meer bronnen voor drinkwater nodig dan we nu hebben. Het is goed mogelijk dat de vraag naar drinkwater ook de komende jaren doorzet, door bevolkingsgroei, klimaatverandering en economische ontwikkelingen. Zo verbruiken we meer water door de aanhoudende droge zomers en zijn er steeds meer bedrijven die water nodig hebben. Het is belangrijk hier nu op in te spelen en aanwezige grondwatervoorraden in Groningen te beschermen voor mogelijke drinkwatervoorziening.
Niet alle gebieden zijn geschikt als ASV. Dat heeft te maken met de waterkwaliteit en ook of het water goed uit de grond te krijgen is. De provincie wees op 13 december 2022 vier gebieden aan als zoekgebied: Leek-Roden, Zuidoost Groningen, Veendam en Bellingwolde. Deze vier gebieden bleken op basis van uitgebreid vooronderzoek het meest geschikt als potentiële ASV's. In 2023 onderzoekt de provincie Groningen samen met het Waterbedrijf Groningen of deze vier gebieden ook daadwerkelijk geschikt zijn als ASV's.
Het aanwijzen van ASV's gaat niet op stel en sprong. De betrokken partijen investeren veel in gedegen onderzoek. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar de bodemopbouw, de biodiversiteit en de beschikbaarheid van bronnen. Ook wordt gekeken of andere belangen, zoals die van de landbouw en natuur, op een slimme manier te combineren zijn met de drinkwatervoorziening. Uiteindelijk is de provincie doorslaggevend bij het aanwijzen van de ASV’s.
De verwachting is dat de vraag naar drinkwater in Groningen met 25 procent toeneemt tot 2050. Om ons hierop voor te bereiden, reserveren we 12 miljoen kuub water.
We hebben vier zoekgebieden aangewezen. Dat is naar verwachting ruimschoots genoeg om aan de opgave van 12 miljoen kuub water te kunnen voldoen. Dit betekent niet automatisch dat alle vier de gebieden ook ASV's worden. Zo kan bijvoorbeeld uit het onderzoek blijken dat een gebied bij nader inzien toch niet geschikt is. Ook is het mogelijk dat we uit een specifiek gebied veel meer water kunnen halen dan gedacht, waardoor er uiteindelijk minder ASV's nodig zijn.
De provincie wees Leek-Roden, Zuidoost Groningen, Veendam en Bellingwolde aan als zoekgebied. Op dit moment heeft de aanwijzing als zoekgebied nog geen gevolgen voor inwoners of bedrijven. De aanwijzing betekent alleen dat we nader onderzoek doen naar de geschiktheid van het gebied voor grondwaterwinning. Dit onderzoek vindt plaats aan de hand van berekeningen met modellen.
Op het moment dat de provincie een gebied daadwerkelijk aanwijst als ASV-gebied, heeft dit wél gevolgen voor inwoners en bedrijven. Vanaf dat moment is het gebied beschermd en gelden er regels om het grondwater zo schoon mogelijk te houden. Welke regels dat zijn is nu nog niet te zeggen. Dat hangt af van de omstandigheden in het gebied en de keuzes de gemaakt worden.
Provincie en Waterbedrijf Groningen informeren inwoners en ondernemers in het gebied op verschillende momenten over het ASV-proces. We realiseren ons dat de aanwijzing van ASV-gebieden gevoeligheden met zich meebrengt. Daarom bieden we inwoners en bedrijven de mogelijkheid om mee te denken over aandachtspunten. Ook krijgen zij op diverse momenten de gelegenheid om te reageren op de plannen. Bijvoorbeeld bij de terinzagelegging van de planMER.
Begin 2023 starten we met het vervolgonderzoek naar de geschiktheid van de vier zoekgebieden. We brengen de mogelijke effecten van de potentiële ASV’s op de omgeving in kaart. Dit wordt vastgelegd in een zogeheten milieueffectrapportage, inclusief alle overwegingen die meespelen.
Eind 2024 wijst de provincie de definitieve ASV-gebieden aan. Die gebieden worden eind 2024 / begin 2025 vastgelegd in de Provinciale Omgevingsverordening.
Heeft u toch nog vragen over de ASV's? Dan kunt u contact opnemen met Peter de Vries, projectleider van de provincie Groningen, via p.de.vries@provinciegroningen.nl of 06-52585279.
