Houten gebintconstructies in boerderijen

Tijdens de erfgoedlab bijeenkomst op 24 april 2024 werd de focus gelegd op historische houtconstructies van boerderijschuren. Jelle Pama opende de dag met een introductie over de Hermans Dijkstra boerderij in Midwolda, een Herenboerderij uit 1858.

Anne-Marie Goudzwaard benadrukte het belang van zowel denkers als doeners in de wereld en de toepassing van kennis en inspiratie. Gitta op den Akker besprak de ontwikkeling en toekomstwaarde van historische boerderijen, variƫrend van traditionele schuren tot moderne villaboerderijen. Ze benadrukte dat de dakvlakken van schuren beeldbepalend zijn voor het landschap en dat boerderijen een regionale identiteit hebben. Het gebruik van schuren is door de tijd heen veranderd. Waar ze vroeger agrarisch werden gebruikt, hebben ze nu vaak nieuwe functies die bijdragen aan leefbaarheid, sociale rollen, en economische dragers. Een voorbeeld hiervan is Nijkleaster in Friesland. Houten gebinten en balkenconstructies, die sfeer en geschiedenis ademen, krijgen door nieuwe functies weer een plek.

Rene Klaassen van SHR in Wageningen gaf een presentatie over houtonderzoek. Hij legde uit waar hout vandaan komt en welke soorten hout in Nederland veel worden gebruikt, zoals de fijne spar, grove den en eik. Hij besprak ook de structuur van hout en het belang van droog en goed geventileerd hout om schimmels en insecten te voorkomen. Via visuele inspectie en apparaten kan de staat van hout worden bepaald, en jaarringen kunnen historische informatie onthullen.

Willem Klaverveld, constructeur, besprak de uitvoeringsrichtlijn voor historische houtconstructies met een focus op duurzaamheid. Tijdens zijn presentatie werd de noodzaak om de nieuwe generatie te enthousiasmeren voor techniek en erfgoed duidelijk.

 Na de pauze werden verdere discussies gevoerd in groepen, waarbij onder leiding van Anne-Marie Goudzwaard, Margret Brons-Rocks, Henk Veldhuizen en Gitta op den Akker de focus lag op het vinden van concrete oplossingen en samenwerkingen. 

De conclusie was duidelijk: meer kennis en samenwerking zijn essentieel voor het behoud van ons erfgoed. Hoewel de praktijk vaak uitdagend is vanwege de normen waaraan constructeurs moeten voldoen, zijn er gelukkig wel degelijk oplossingen mogelijk die het behoud van houtconstructies bij boerderijschuren in Groningen waarborgen. Het enthousiasmeren van de nieuwe generatie voor techniek en erfgoed, met een focus op duurzaamheid en klimaatadaptatie, werd ook als cruciaal beschouwd. Studenten worden aangetrokken door urgente thema's zoals duurzaamheid, en het betrekken van echte projecten bij het onderwijs kan hen verder motiveren.