Het programma Gouden Gronden onderzocht het effect van een aantal vrijwillige (zogenaamde bovenwettelijke) landbouwmaatregelen op het verbeteren van de kwaliteit van de bodem en het water. Dit gebeurde met gebiedsgerichte projecten, door onderzoek en kennisdelen. De maatregelen leveren ook een bijdrage aan het toekomstbestendiger maken van de agrarische sector.

De tien meest effectieve (bovenwettelijke) maatregelen* uit het programma Gouden Gronden zorgen voor een betere opname van regenwater in de bodem, voor het verbeteren van de waterkwaliteit en de bodembiodiversiteit en het vergroten van de opbrengst van de landbouwgrond. Hierdoor is de bodem beter bestand tegen effecten van klimaatverandering. De gewassen zijn zo beter bestand tegen langdurige droogte (droogtestress), er is minder kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen nodig. 

Effecten

Het verhogen van de organische stof in de bodem vormt een belangrijke maatregel, maar dit kost tijd. De effecten hiervan zijn na ongeveer tien jaar pas merkbaar. Andere maatregelen, zoals het efficiënter gebruik van gewasbeschermingsmiddel en mest, het verlagen van de bandendruk van landbouwmachines, het extra gebruik maken van vanggewassen (groenbemester) en rijenbemesting kunnen al na drie tot vijf jaar voor meetbare effecten zorgen.

Aanbevelingen

Proactieve informatievoorziening en het onderling delen van kennis en ervaringen zijn belangrijk voor succes van het toekomstbestendiger maken van de agrarische sector. Het bestaande samenwerkingsnetwerk met de agrarische collectieven en verenigingen kan hier een rol in spelen. Ook ondersteuning – financieel of door ruimte te bieden voor experimenten - om bovenwettelijke maatregelen te kunnen nemen kan het invoeren daarvan versnellen. 

Vervolg

De resultaten uit Gouden Gronden ( PDF-bestand, 136 KB) zijn nuttig voor een aantal andere programma's, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), het klimaat adaptief beleid van de provincie Groningen en het waterschap Noorderzijlvest, het Programma NOVEX (Nationale Regie Ruimtelijk Ordeningsbeleid) en het Nationaal Programma Landbouwbodems. 

Duurzame landbouw

Het programma Gouden Gronden draagt bij aan de ontwikkeling van een duurzame landbouw in Groningen en daarmee aan de doelen uit het provinciale landbouwbeleid. Door te werken aan minder uitstoot van stikstof, een betere bodemkwaliteit en meer biodiversiteit komt de landbouw in Groningen meer in balans met haar omgeving. Gouden Gronden is een initiatief van de provincie Groningen, Waterschap Noorderzijlvest en de agrarische collectieven en verenigingen. Gezamenlijk zetten deze partijen zich in voor de ontwikkeling van projecten om de kwaliteit van de landbouwbodem en het water te verbeteren.

*) Top 10 effectieve (bovenwettelijke) maatregelen:  spaar mest uit in mais en scheurland, drift reducerende spuittechnieken (deels bovenwettelijk), reduceer bandendruk, verleng leeftijd grasland, pas minder uitspoeling gevoelige minerale N-meststoffen toe, inzet van compost en organische mest, zaai een goed vanggewas/groenbemester, rijenbemesting, verhoog bodem organische stof op melkveehouderij, breng drempels aan in ruggenteelt.