Tot nu toe heeft Groningen de afspraken uit de regionale woondeals weten te realiseren. De realisatie van de resterende opgave wordt steeds onzekerder vanwege meerdere knelpunten. Voor de meeste knelpunten geldt dat intensieve samenwerking nodig is en dat gemeenten voldoende financiële middelen krijgen om de benodigde investeringen te doen.
Vijf belangrijke randvoorwaarden
Groningen heeft niet alleen een nieuwbouwopgave. Er moet ook worden geïnvesteerd in bestaande woningen, wijken en dorpen. Bovendien zien we dit als hefboom voor de nieuwbouw. We schatten in dat we het grootste deel van de nieuwbouw binnen bestaande wijken en dorpen kunnen realiseren. Om dit te mogelijk te maken is langjarige Rijksfinanciering nodig.
Publiek onrendabele investeringen
Ook voor nieuwbouw op nieuwe woningbouwlocaties is extra geld van het Rijk nodig. Er zit een financieel gat tussen de kosten die gemeenten moeten maken om gebieden geschikt te maken voor woningbouw en de opbrengsten van die locaties. Tegelijk komen Groninger gemeenten vaak niet aanmerking voor geld van het Rijk omdat de projecten te klein zouden zijn.
Gemeenten hebben zelf onvoldoende financiële armslag om die tekorten te dekken. Dit staat nog los van de investeringsmogelijkheden van woningcorporaties. Voor de komende jaren kunnen zij de gemaakte afspraken nog wel nakomen. Maar daarna neemt de ruimte voor nieuwe investeringen af. Dat gaat ten koste van nieuwbouw, het verduurzamen van bestaande woningen en de betaalbaarheid van sociale huurwoningen.
Meer ambtelijke experts
Het derde knelpunt is dat het voor met name kleinere gemeenten moeilijk is om voldoende experts aan te trekken. Daardoor worden projecten later ontwikkeld of vergunningen later verleend. Het is daarom nodig dat gemeenten van het Rijk voldoende middelen krijgen en dat die ook structureel van aard zijn.
Spuitzonering
Er is duidelijkheid nodig over de afstand tot bebouwing die moet worden aangehouden bij het gebruik van gewasbescherming. Rekening houden met spuitzonering leidt tot vertraging en hogere kosten in de ontwikkeling van een bouwproject. Aanvullend spelen ook de landelijke knelpunten netcongestie en voldoende stikstofruimte steeds meer in Groningen.
De Eendracht
Ook bij de herstructurering van de Eendracht loopt de gemeente Eemsdelta tegen knelpunten aan. Het terrein van voormalige strokartonfabriek krijgt een woonfunctie. Maar de investering die nodig is om hier woningen te bouwen, zijn hoger dan wat de woningen straks waard zijn. Er is meer ambtelijke capaciteit nodig om extra nieuwe woningen te realiseren. En steeds vaker kunnen nieuwe woningen niet worden aangesloten op het elektriciteitsnetwerk.