In de open brief vragen gedeputeerde Gouke Moes, zijn Friese collega Sijbe Knol en burgemeester Ineke van Gent van Schiermonnikoog de regering en de Tweede Kamer om af te zien van stroomkabels en leidingen dwars door het Wad en door Groningse akkers, naar windmolenparken op de Noordzee. Zij wijzen ook op een goed alternatief: een oostelijke route, met een tunnel naar de Eemshaven.
Open brief: Graaf tunnel onder het Wad voor kabels windstroom
De wind waait eeuwig, de wind waait gratis. Logisch dat we de komende decennia veel schone energie willen oogsten op de Noordzee. Maar hoe brengen we het aan land?
Daar hebben we in onze noordelijke regio op dit moment grote zorgen over. De rijksoverheid wil zware stroomkabels trekken naar toekomstige windmolenparken op zee. Niet alleen gaat dit dwars door de kwetsbare Waddenzee, dwars door Schiermonnikoog en dwars door vruchtbare akkers in de provincie Groningen. Het is bovendien een dure optie, omdat de geplande route hooguit geschikt is voor twee kabelsystemen. Dat is lang niet genoeg om ook toekomstige windmolenparken aan te sluiten op het stroomnetwerk. En dit terwijl er een uitstekend alternatief voor het oprapen ligt: een tunnel naar de Eemshaven.
Haastige spoed
Minister Sophie Hermans kiest voor snelheid en let daarbij niet op de effecten, noch op de kosten. En haar voorkeursroute, door de Waddenzee, is inderdaad de kortste klap. De gevolgen voor natuur, landbouw, scheepvaart en recreatie, zijn echter ingrijpend en onomkeerbaar. Na de littekens die zijn veroorzaakt door de winning van olie en gas, dreigt windenergie de zoveelste aanslag te worden op dit unieke gebied, UNESCO Werelderfgoed. Gaat klimaatbeleid boven natuur? Dat kan toch niet waar zijn!
De provincies Fryslân en Groningen, de eilanden en kustgemeenten, de waterschappen, de Waddenvereniging en Natuurmonumenten zijn hier ontsteld over. Voor de landbouw in Groningen zijn de gevolgen eveneens desastreus, verwacht landbouworganisatie LTO. De kabels gaan door de zeedijk en tientallen kilometers hoogwaardig akkerland. Met een grote kans op verzilting.
De snelle route is bovendien een beperkte, gemankeerde route. Als er in de toekomst meer windmolenparken komen, moet er opnieuw door het Wad geploegd worden. Zeker als er behalve stroomkabels straks ook leidingen nodig zijn voor transport van waterstof. Na Schiermonnikoog is dan ook Ameland en het Friese landbouwgebied aan de beurt.
Ook de commissie voor de milieueffectrapportage is kritisch en publiceerde deze week een advies waarin staat dat de minister moet zorgen voor een betere onderbouwing van de keuze voor deze routes.
In 1 keer goed
Doe het liever in 1 keer goed, is onze oproep. Dat kan, via één tracé dat oostelijk van de Waddenzee loopt naar de Eemshaven. De techniek die daarbij gekozen wordt, is een diepe tunnel, met veel meer ruimte voor kabels en leidingen en zonder verstorende effecten.
Het aanleggen van stroomkabels is duur. Twee kabels aanleggen via Schiermonnikoog is al snel € 9 miljard. De tunnel is weliswaar € 1,7 miljard duurder, maar die biedt ruimte voor meerdere kabels en leidingen. Het gaat de Nederlandse schatkist dus al snel miljarden schelen, aangezien er nog meer windmolenparken aangelegd moeten worden om Nederland van voldoende (schone) energie te kunnen voorzien. Ja, de tunnel duurt mogelijk iets langer en kost aanvankelijk meer, maar is een veel toekomstbestendigere route en de aanleg van de windmolenparken loopt momenteel toch vertraging op.
Ook onze regio, onze industrie, dorst naar duurzame energie. Maar we doen een beroep op de regering en de Tweede Kamer: kies voor wind en waterstof, kies de tunnel.
Gouke Moes, gedeputeerde provincie Groningen
Ineke van Gent, burgemeester Schiermonnikoog
Sijbe Knol, gedeputeerde provincie Fryslân