Het Rijk en de provincie Groningen willen de ecologie van de Eems-Dollard gaan verbeteren. Zeldzame natuurwaarden moeten veilig gesteld en de balans met economische activiteiten moet verbeteren. In het meerjarige programma 'Eems-Dollard 2050' staat wat Rijk en provincie de komende jaren gaan doen om de troebelheid van het water te verminderen.

Resultaten eerste fase

In het meerjarige programma 'Eems-Dollard 2050' staan afspraken over samenwerking, uitvoering en financiering, met een concrete uitwerking tot en met 2020. Deze eerste fase moet leiden tot de volgende resultaten:

• Langs de rand van het Eems-Dollard estuarium liggen nieuwe leefgebieden voor kenmerkende flora en fauna van de Eems-Dollard en dijken zijn versterkt.
• In verschillende pilots is ervaring opgedaan met nieuwe manieren om slib uit de Eems-Dollard te halen, te bewerken en een nieuwe toepassing te geven. Als voorbeeld: het slib wordt omgezet in klei, dat gebruikt wordt bij dijkversterkingen.
• Er is inzicht in kosten en baten van concepten om slib te verwerken; jaarlijks moet er 1 miljoen kuub slib uit het estuarium gehaald worden en een nuttige toepassing krijgen.
• Er bestaat meer inzicht in het samenspel van stroomsnelheden van water, zand en slib en mogelijkheden om deze dynamiek te beïnvloeden om de vertroebeling in het estuarium te verminderen.

Er ligt een groot onderzoeks- en monitoringsprogramma klaar, om te kijken welke effecten deze maatregelen hebben op de ecologie en wat er nog meer mogelijk is om de ecologie te herstellen.

Problemen ecologie Eems-Dollard

In de Eems-Dollard zijn allerlei ecologische problemen. Het MIRT-onderzoek ‘Economie en Ecologie Eems-Dollard in balans' van vorig jaar november heeft deze in kaart gebracht. Uit dit onderzoek blijkt dat de Eems-Dollard twee cruciale problemen heeft die een gezonde ecologie in de weg staan:

• Er is te veel slib in het water, waardoor de algenproductie die aan de basis staat van de voedselketen onvoldoende is. De troebelheid vormt ook een obstakel voor de passeerbaarheid van trekvissen.
• Er zijn te weinig geleidelijke overgangen zijn tussen zoet en zout water, maar ook tussen land en water. Daardoor is er weinig variatie in leefgebieden voor flora en fauna en komt ook weer de passeerbaarheid van trekvissen in het geding.

Het onderzoek was aanleiding voor minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu om samen met de provincie een inhoudelijk programma op te stellen met maatregelen voor verbetering van de kwaliteit van de Eems-Dollard.

Samen bijdragen

Rijk en regio stellen samen ruim 60 miljoen beschikbaar voor de eerste uitvoeringsfase van het programma 'Eems-Dollard 2050'. Dit is inclusief subsidies uit bijvoorbeeld het Waddenfonds en het Hoogwater Beschermingsprogramma. Ook de natuur- en milieuorganisaties en het bedrijfsleven in en rond de Eemshaven dragen bij.
De ecologische situatie in het Nederlandse deel van het Eems-estuarium hangt nauw samen met de situatie in het Duitse deel en andersom. Dat geldt ook voor het effect van de maatregelen voor ecologische verbeteringen. Daarom is samenwerking met Duitsland noodzakelijk om dit programma te doen slagen.