Groningse en Noord-Drentse overheden dringen er bij het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) op aan om aanvragen van aardbevingsschade van 1450 bewoners weer in behandeling te nemen en deze in hun voordeel te beoordelen. Dit hebben zij het IMG per brief ( PDF-bestand, 337 KB) laten weten. Volgens de opstellers van de brief voorkomt dit onrust, biedt dit houvast aan de bewoners en draagt het bij aan het herstel van vertrouwen. 

Pauzeren schade-aanvragen

Bij de opname van verschillende schademeldingen ontstond eind 2020 twijfel bij IMG of diepe bodemdaling of -stijging de oorzaak kan zijn van schade aan gebouwen in twee gebieden in Zuidoost-Groningen en Noordwest-Drenthe. IMG pauzeerde de afhandeling van circa 1450 schade-aanvragen en liet TNO/TU Delft nader advies uitbrengen over de kans op schade door diepe bodemdaling en -stijging door de gaswinning uit het Groningenveld en de gasopslag bij Norg. Uit het onderzoek blijkt nu dat diepe bodemdaling en -stijging niet de oorzaak kan zijn of zijn geweest voor schade aan gebouwen in deze gebieden.

Beperkte onderzoeksopdracht

TNO/TU Delft merkt in datzelfde rapport ook op dat zijn opdracht beperkt was tot de directe effecten van diepe bodemdaling. Andere oorzaken en indirecte effecten heeft het bureau niet onderzocht. De onderzoekers geven hiermee aan dat helemaal niet is uitgesloten dat schade het gevolg kan zijn van bodembeweging door gaswinning. Bovendien deed TU Delft in 2018 ook al onderzoek naar bouwkundige schade. In dit rapport wordt de aanbeveling gedaan om de complexe wisselwerking tussen grondwaterstanden, bodemdaling en bevingen en de effecten hiervan op bodem en gebouwen te onderzoeken. Het meest recente onderzoek gaat daar niet op in. Ook niet op de opeenstapeling van effecten door gaswinning uit kleine velden en zoutwinning.

Onrust door onderzoeken

Dit roept bij de regio de vraag op in hoeverre het noodzakelijk is om steeds opnieuw onderzoek te laten doen. Nieuwe onderzoeken leiden steeds tot nieuwe resultaten op grond waarvan regels worden gewijzigd. Inwoners verliezen hierdoor hun houvast en vertrouwen in de overheid. De regio concludeert dat nadere onderzoeken geen definitief uitsluitsel geven en vooral onrust veroorzaken onder inwoners vanwege de onzekerheid en vertraging. Dit komt niet overeen met de opdracht van IMG om onafhankelijk, rechtvaardig, ruimhartig en voortvarend mijnbouwschade af te handelen, met oog voor de menselijke maat. Het doel daarbij is om Groningers en Drenten het vertrouwen in de overheid en de rechtsstaat weer terug te laten krijgen.

Inwoners mogen niet de dupe zijn

Met het pauzeren van de schade-aanvragen en de uitkomsten van deze beperkte onderzoeksopdracht concludeert de regio dat hierdoor ongelijkheid ontstaat onder inwoners. Een deel van de inwoners heeft immers wel schade toegekend gekregen en een ander deel voor dezelfde schade niet. Ook heeft de regio grote zorg dat haar inwoners opnieuw de dupe worden van juridische procedures en de strijd om geld. De regio dringt er bij het IMG op aan om bij het uitgangspunt van ruimhartige rechtvaardige schade-afhandeling te blijven en de bewijslast voor bewoners te vermijden. Hierbij moeten de vastgestelde kaders voor schade-afhandeling worden gevolgd en geen nieuwe onderzoeken opgestart worden, waarover al uitspraken zijn gedaan.

Zorg voor menselijke aanpak

Inwoners zijn in de loop van de tijd steeds tegen dezelfde problemen aangelopen bij hun schadeclaims. Zij moesten lang wachten, kregen onrechtvaardige uitslagen, hadden het gevoel niet te zijn gehoord en werden geconfronteerd met de complexe beoordeling van hun schades. Onderzoek van de Rijkuniversiteit Groningen laat duidelijk zien dat langdurig wachten op beslissingen over schade (en versterking) en de onzekerheid die dat met zich meebrengt tot gezondheidsklachten heeft geleid en nog steeds kan leiden onder een grote groep inwoners. Het omkeren van de wettelijke bewijslast en het behandelen van schade-aanvragen door de overheid moesten hier verandering in aanbrengen. Op dit moment concluderen de regionale overheden dat inwoners toch nog steeds of weer worden geconfronteerd met lange wachttijden, onzekerheid, complexe beoordelingen en een juridische in plaats van een menselijke aanpak.

Groningse en Drentse overheden

De brief aan IMG is een gezamenlijke reactie van de gemeenten Groningen, Midden-Groningen, Het Hogeland, Eemsdelta, Oldambt, Pekela, Veendam, Westerkwartier, Noordenveld, Aa en Hunze, Tynaarlo, Gedeputeerde Staten Groningen en Drenthe en Veiligheidsregio Groningen.