De rechter heeft op 2 december uitspraak gedaan in het kort geding van het Burgercomité Haren en 25 inwoners van de gemeente Haren tegen de provincie Groningen over de herindeling van de gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer. De rechter geeft aan zich niet in het wetgevingsproces te kunnen mengen en heeft de vordering afgewezen.
Uitspraak
De uitspraak bevestigt dat niet de rechter maar de wetgever beoordeelt of de herindeling doorgaat of niet. Het proces van herindeling is namelijk geregeld in de Wet arhi (Wet algemene regels herindeling). Hierin is onder andere vastgelegd dat de provincie het initiatief kan nemen voor een herindeling. Dit betekent dat het lopende proces van de herindeling door kan gaan. Na vaststelling van het herindelingsadvies door Provinciale Staten op 1 februari 2017 wordt het definitieve besluit tot herindeling genomen door achtereenvolgens de minister van Binnenlandse Zaken (BZK), de ministerraad, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.
Eisers
De eisers in het kort geding vinden onder andere dat de provincie in strijd heeft gehandeld met haar eigen beleid, rijksbeleid en eerdere toezeggingen en gewekte verwachtingen, omdat de herindeling eenzijdig is opgelegd, en niet ‘van onderop’ in gang is gezet. Ook vinden zij dat de noodzaak van de herindeling niet voldoende is aangetoond. Verder noemen zij het inschakelen van Marga Kool als verbindingspersoon voor Haren onrechtmatig.
Voortschrijdend inzicht
De provincie gaf in haar reactie aan inderdaad de voorkeur te hebben voor herindeling van onderop. Dit betekent echter niet dat de provincie niet zou kunnen ingrijpen, als dit met het oog op een bestuurskrachtige toekomst van een gemeente noodzakelijk is. In het geval van Haren heeft de provincie dit gedaan, omdat er grote zorgen zijn over de bestuurskracht en financiële gezondheid van een zelfstandige gemeente Haren in regionaal perspectief.
Rol Marga Kool
Het inschakelen van Marga Kool als verbindingspersoon is rechtmatig. Kool neemt geen besluiten en maakt geen afspraken namens de gemeente. Er is dan ook geen wettelijke grondslag nodig voor haar aanstelling en werkzaamheden, zoals de eisers stellen.
Zienswijzen
De termijn voor het indienen van zienswijzen is voor burgers en maatschappelijke organisaties inmiddels verstreken. De komende periode weegt de provincie af of en hoe zij de ingebrachte aandachtspunten meeneemt in het uiteindelijke herindelingsadvies aan de minister van Binnenlandse Zaken. De zienswijzen worden samengevat en beantwoord in een reactienota, die een bijlage vormt bij dit advies.