Koos van der Broek is voorzitter van de ondernemingsraad (OR) in de gemeente Oldambt. Op zijn initiatief zijn alle OR-voorzitters van de Groninger gemeenten en de provincie om de tafel gaan zitten om te praten over de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD): “Voor een ondernemingsraad is het soms best lastig inschatten wanneer je je met een omvangrijk project als de RUD moet gaan bemoeien."

Bijeenkomst met ondernemingsraden

"Bovendien gebeurt er binnen de gemeente meestal zelf al zoveel, dat je OR-bordje al behoorlijk vol is. Risico is dan dat je pas op een laat moment instapt en vervolgens nauwelijks nog speelruimte hebt, met een uitkomst zonder het onontbeerlijke draagvlak van de medewerkers. Daarom heb ik aan mijn bestuurder voorgesteld mijn collegavoorzitters uit te nodigen voor een bijeenkomst over het project RUD. Hij vond dat een goed idee en zo zaten wij op 20 oktober 2010 met alle voorzitters bij elkaar. Voor die bijeenkomst waren ook de projectleider Dick Bresser, mevrouw Lenie Kootstra als vertegenwoordiger van de gemeentesecretarissen en de vakbonden uitgenodigd.”

Samenwerking

Van der Broek is bij de gemeente Oldambt werkzaam als beleidsadviseur veiligheid en algemeen juridische zaken. Hij is daarnaast, als gezegd, actief binnen de ondernemingsraad. “Medezeggenschap ligt mij na aan het hart. Ook in mijn vorige gemeente, Appingedam, heb ik zes jaar in de ondernemingsraad gezeten. In 2004 kwam ik in de ondernemingsraad van de gemeente Winschoten. Het waren spannende tijden. Wij zaten in die periode met twee grootschalige, vergelijkbare veranderingstrajecten: een voorgenomen vergaande ambtelijke samenwerking van negen gemeenten in Oost-Groningen én sinds medio 2006 de gemeentelijke herindeling van de gemeenten Winschoten, Scheemda en Reiderland. Voor de fusiegemeenten was het niet houdbaar om intensief met beide trajecten bezig te zijn. Daarom is gefocust op het verplichte deel, de fusie. Om de gevolgen hiervan voor alle medewerkers zo goed mogelijk te kunnen begeleiden als ondernemingsraad, is besloten een Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) in het leven te roepen. Dat heeft aantoonbaar goed gewerkt. Ik zag parallellen met het project RUD, zoals de organisatorische gevolgen van vergaande samenwerking, veranderen van werkplek en verschuiving van functies. Daarom besloot ik de voorzitters van de ondernemingsraden van de andere Groninger gemeenten en van de provincie uit te nodigen.”

Hete hangijzers

 “Als hete hangijzers zie ik de gevolgen voor de medewerkers en de financiën. Er vallen dan wel geen gedwongen ontslagen, wel vindt er een personele verschuiving plaats. Wij weten nu nog niet hoe dat in de praktijk uitpakt, hoe bijvoorbeeld de relatie zal zijn tussen de nieuwe en de latende organisatie. Er moet onder andere iets geregeld worden voor de afstemming tussen medewerkers die op een andere plek gaan werken en voor de mensen die blijven. Dan gaat het bijvoorbeeld ook over de inhoud van de functies. Veel mensen doen een combinatie van taken. Het is maar de vraag welke werkzaamheden daarvan overgaan naar de RUD, welke de gemeente blijft doen en wat voor consequenties dat heeft. Daarnaast heeft iedereen het over een budgetneutrale RUD. Maar hoe verhoudt zich dat tot bijvoorbeeld de beoogde kwaliteitsverbetering? Het is volgens mij een utopie om te veronderstellen dat de RUD budgettair neutraal tot stand komt.”

Bijzondere voorbereidingscommissie

Inmiddels zijn de voorzitters in december opnieuw bijeen gekomen. “Er is unaniem ingestemd met het instellen van een bijzondere voorbereidingscommissie op grond van de Wet op de Ondernemingsraden. Daarvan maken Kees de Jonge, van de DEAL-gemeenten (Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum), Richard Kampyon van de gemeente Bellingwedde, Tjeert Renkema van de provincie, Sjirk Heerema van de Milieudienst van de gemeente Groningen, Fred Vollebergh van de gemeente Haren en ikzelf deel uit. Jan Mooi van de ondernemingsraad van de provincie is toegevoegd als ambtelijk secretaris. Er komt nog één persoon bij. Wij gaan al het werk doen dat anders door de afzonderlijke ondernemingsraden zou moeten worden gedaan. Voor ons is het onder andere belangrijk dat wij alle relevante stukken zo vroeg mogelijk krijgen om daarmee in staat te worden gesteld ook zo vroeg mogelijk inhoudelijk te reageren. De tijd die daarmee in het voortraject wordt geïnvesteerd, verdient zich later bij het formele adviestraject, zondermeer terug.

Gezamenlijk belang

De bijzondere voorbereidingscommissie is zich er van bewust dat er sprake is van verschillen in belangen tussen gemeenten. Maar er is binnen de medezeggenschap ook unaniem de wens uitgesproken om zoveel als mogelijk de samenwerking te zoeken. Naast de verschillen die er kunnen zijn, is er ook een gemeenschappelijk belang. Wij weten dat de RUD er moet komen. Het is daarom een gezamenlijk belang om deze organisatie zo in te richten dat het op een voor alle betrokken partijen werkbare wijze kan functioneren.”