Op 15 maart 2023 vonden de Provinciale Statenverkiezingen plaats. Op dit moment zijn alleen nog de voorlopige uitslag en zetelverdeling bekend. De officiële uitslagen worden op donderdag 23 maart bekendgemaakt. In de fase na de verkiezingen gaan de gekozen partijen in overleg op welke manier ze samen willen werken. Op deze pagina houden we de ontwikkelingen bij tot aan de installatie van een nieuw college van Gedeputeerde Staten.
De onderstaande agenda wordt zoveel mogelijk actueel gehouden:
| 15 maart | Verkiezingen |
| 22 maart | Openbaar duidingsdebat in Statenzaal provinciehuis |
| 23 maart | Formele uitslag door Hoofd Stembureau |
| 28 maart | Afscheidsvergadering Provinciale Staten (+geloofsbrieven) |
| 29 maart | Installatievergadering (op)nieuw gekozen Provinciale Statenleden |
| 26 april | Reservedatum Provinciale Statenvergadering |
| 27 april - 7 mei | Meivakantie |
| 24 mei | Vergadering Statencommissie |
| 30 mei | Verkiezing leden Eerste Kamer (aparte zitting Provinciale Staten) |
| 31 mei | Provinciale Statenvergadering |
| 5 juli | Vergadering Statencommissie |
| 12 juli | Provinciale Statenvergadering |
| 19 juli | Reservedatum Provinciale Statenvergadering |
| 22 juli - 3 september | Zomerreces |
Voor de collegevorming na de Provinciale Statenverkiezingen geldt geen vast wettelijk kader, behalve dat Provinciale Staten de gedeputeerden benoemen en dat de commissaris van de Koning moet worden geïnformeerd over de uitkomsten van de onderhandelingen (Provinciewet art.35). Voor de duur van de periode van collegevorming zijn geen voorschriften. De periode dat de zittende gedeputeerden demissionair blijven is evenmin aan een termijn gebonden. Rond informatie en collegevorming zijn in de praktijk wel allerlei gebruiken ontstaan, met tal van keuzemomenten en –mogelijkheden.
Nadat de stembussen gesloten zijn en er een beeld ontstaat (prognose) van de uitslag van de verkiezingen, kunnen de gesprekken over de collegevorming starten. Deze gesprekken zijn informerend van aard en hebben als doel te verkennen welke partijen met elkaar willen samenwerken. In deze informatiefase (soms ook wel verkenning genoemd) zijn alle politieke partijen die de kiesdrempel hebben gehaald betrokken. Gangbaar in deze fase is dat (de lijsttrekker van) de grootste partij het initiatief neemt in de dagen na - meestal direct de dag na - de verkiezingen, voorgeschreven is het niet.
In de zogenaamde formatiefase wordt onderhandeld over de vorming van een nieuw college. Aan deze onderhandelingen nemen alleen de partijen deel, die voornemens zijn om samen een coalitie te gaan vormen. De kring van betrokkenen is daarmee kleiner dan de kring in de informatiefase.
Wie in deze fase de initiatiefnemer is staat niet per definitie vast, maar is afhankelijk van de coalitie die zich tijdens/na de informatiefase aftekent. Er is niet altijd sprake van een ‘formateur’, zoals we deze kennen in de landelijke politiek.
Voor de duur van de periode van collegevorming zijn geen voorschriften. Het kan weken, maar ook maanden duren voordat partijen tot overeenstemming komen. Er is geen (wettelijke) termijn voor de duur van de onderhandelingen.
Ter afronding van de formatiefase vindt de openbare Statenvergadering plaats waarin nieuwe gedeputeerden worden benoemd (Provinciewet art.35). Verder is het gebruikelijk dat de nieuwe coalitie tijdens een openbare Statenvergadering verantwoording aflegt over het proces van de coalitievorming en de inhoud van het coalitieakkoord.
Op grond van de Provinciewet (art. 35) wordt de commissaris van de Koning door de voorzitter van de onderhandelende partijen geïnformeerd over de uitkomsten van de onderhandelingen en in de gelegenheid gesteld om zijn opvattingen over het coalitieakkoord kenbaar te maken.
Als u of uw organisatie, vereniging of instelling informatie heeft waarvan u vindt dat het ter kennis gebracht moet worden van de partijen die gekozen zijn in Provinciale Staten, dan kunt u uw informatie mailen naar: formatie2023@provinciegroningen.nl.
De informatie wordt op deze pagina gepubliceerd en gedeeld met de partijen in Provinciale Staten.
